Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) năm 2020 phản ánh đánh giá về hiệu quả điều hành, quản lý Nhà nước và cung ứng dịch vụ công của các cấp chính quyền của 14.732 người dân được chọn ngẫu nhiê;n trong dân cư Việt Nam từ 18 tuổi trở lê;n với đặc điểm nhân khẩu đa dạng. Kết quả chỉ số PAPI giúp các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương có một bức tranh tổng thể về hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh năm 2020 và trong giai đoạn 2016- 2021.
Hiê;̣u quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh năm 2020
Báo cáo PAPI 2020 cung cấp kê;́t quả chi tiê;́t về hiệu quả hoạt động của các tỉnh trê;n 8 chỉ số, gồm (1) Tham gia của người dân ở cấp cơ sở, (2) Công khai, minh bạch trong việc ra quyê;́t định ở địa phương, (3) Trách nhiệm giải trình với người dân, (4) Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công, (5) Thủ tục hành chính công, (6) Cung ứng dịch vụ công, (7) Quản trị môi trường và (8) Quản trị điện tử.
- Tham gia của người dân ở cấp cơ sở: Tham gia tích cực và chủ động vào đời sống chính trị, kinh tê;́, xã hội của đất nước là quyền hiê;́n định của mọi người dân Việt Nam, đặc biệt là những người từ 18 tuổi trở lê;n. Việc tham gia đó có ý nghĩa quan trọng để người dân phát huy quyền làm chủ, góp phần cải thiện hiệu quả thực thi chính sách, pháp luật ở địa phương.
Có 8 tỉnh, thành phố đạt tiê;́n bộ đáng kể, trê;n 5% điểm trong năm 2020, trong đó Thái Nguyê;n có chuyển biê;́n nhiều nhất so với kê;́t quả của tỉnh năm 2019. Trong nhóm 16 tỉnh đạt điểm cao nhất có tới 13 tỉnh phía Bắc và ba tỉnh miền Trung. Tuy nhiê;n, hơn một nửa số tỉnh, thành phố đạt kê;́t quả thấp hơn so với năm 2019. “Chất lượng bầu cử người đại diện cấp thôn, tổ dân phố” đóng góp phần lớn cho điểm tổng Chỉ số nội dung tham gia của người dân ở cấp cơ sở của các tỉnh, thành phố. Hòa Bình là tỉnh đạt điểm cao nhất ở nội dung thành phần này, với 1,9 điểm trê;n thang đo từ 0,25-2,5 điểm; Sóc Trăng đạt điểm thấp nhất ở nội dung
này.
Ở chỉ tiê;u “Tham gia của người dân vào việc ra quyê;́t định xây mới hoặc tu sửa công trình công cộng ở địa phương”, Quảng Ninh, An Giang và Cà Mau có nhiều tiê;́n bộ trong năm 2020 so với năm 2016. Yê;n Bái và Thái Nguyê;n được đánh giá khá ổn định qua 5 năm. Ngược lại, Đà Nẵng, Bình Dương và Hải Dương có tỉ lệ người trả lời cho biê;́t đã tham gia vào việc ra quyê;́t định xây mới hoặc tu sửa công trình công cộng ở địa phương giảm mạnh so với 2016. Kiê;n Giang thuộc về nhóm đạt điểm thấp nhất ở chỉ tiê;u này trong cả hai năm 2016 và 2020.
này.
Ở chỉ tiê;u “Tham gia của người dân vào việc ra quyê;́t định xây mới hoặc tu sửa công trình công cộng ở địa phương”, Quảng Ninh, An Giang và Cà Mau có nhiều tiê;́n bộ trong năm 2020 so với năm 2016. Yê;n Bái và Thái Nguyê;n được đánh giá khá ổn định qua 5 năm. Ngược lại, Đà Nẵng, Bình Dương và Hải Dương có tỉ lệ người trả lời cho biê;́t đã tham gia vào việc ra quyê;́t định xây mới hoặc tu sửa công trình công cộng ở địa phương giảm mạnh so với 2016. Kiê;n Giang thuộc về nhóm đạt điểm thấp nhất ở chỉ tiê;u này trong cả hai năm 2016 và 2020.
- Công khai, minh bạch trong việc ra quyết định ở địa phương: Chỉ số PAPI đo lường hiệu quả của chính quyền các cấp trong việc công khai hóa, minh bạch hóa thông tin nhằm đáp ứng“quyền được biê;́t”của người dân về những chính sách có ảnh hưởng trực tiê;́p đời sống và sinh kê;́ của họ. Chỉ số nội dung‘Công khai, minh bạch’ gồm bốn chỉ số thành phần, gồm (i) tiê;́p cận thông tin; (ii) công khai, minh bạch danh sách hộ nghèo; (iii) công khai, minh bạch ngân sách cấp xã; và (iv) công khai, minh bạch quy hoạch/kê;́ hoạch sử dụng đất và khung giá bồi thường thu hồi đất.
Có 12 tỉnh cải thiện đáng kể so với năm 2019 trong nỗ lực công khai, minh bạch ở bốn nội dung thành phần. Bình Định và Thái Nguyê;n có mức cải thiện nhiều nhất qua hai năm 2019 và 2020. Ngược lại, điểm năm 2020 của 11 tỉnh sụt đáng kể so với 2019. Sóc Trăng và Bình Dương có mức giảm sút lớn nhất qua hai năm.
Điểm nội dung thành phần ‘Công khai, minh bạch danh sách hộ nghèo’ đóng góp nhiều nhất vào điểm chỉ số nội dung này. Thái Nguyê;n, Bà Rịa-Vũng Tàu và Quảng Ninh đều đạt trê;n 2 điểm, trong khi Lâm Đồng và Khánh Hòa chỉ đạt dưới 1,4 điểm trê;n thang đo từ 0,25-2,5 điểm.
Điểm nội dung thành phần ‘Tiê;́p cận thông tin’ của các tỉnh, thành phố đều thấp. Thái Nguyê;n đạt điểm cao nhất, song cũng chỉ ở mức 1,04 điểm, trong khi An Giang đạt điểm thấp nhất, ở mức 0,69 trê;n thang đo từ 0,25-2,5 điểm.
Điểm nội dung thành phần ‘Công khai, minh bạch danh sách hộ nghèo’ đóng góp nhiều nhất vào điểm chỉ số nội dung này. Thái Nguyê;n, Bà Rịa-Vũng Tàu và Quảng Ninh đều đạt trê;n 2 điểm, trong khi Lâm Đồng và Khánh Hòa chỉ đạt dưới 1,4 điểm trê;n thang đo từ 0,25-2,5 điểm.
Điểm nội dung thành phần ‘Tiê;́p cận thông tin’ của các tỉnh, thành phố đều thấp. Thái Nguyê;n đạt điểm cao nhất, song cũng chỉ ở mức 1,04 điểm, trong khi An Giang đạt điểm thấp nhất, ở mức 0,69 trê;n thang đo từ 0,25-2,5 điểm.
- Trách nhiệm giải trình với người dân: Chỉ số nội dung này gồm ba nội dung thành phần: (i) ‘Mức độ và hiệu quả tương tác với chính quyền địa phương’; (ii) ‘Giải đáp khiê;́u nại, tố cáo, khúc mắc của người dân’ và (iii) ‘Tiê;́p cận dịch vụ tư pháp’. Qua đó, PAPI đo lường hiệu quả của các cuộc tiê;́p xúc công dân của các cấp chính quyền và đánh giá mức độ tin tưởng của người dân vào tòa án và cơ quan tư pháp địa phương.
12 tỉnh, thành phố đạt tiê;́n bộ đáng kể so với kê;́t quả năm 2019. Vĩnh Long và Tiền Giang có tỉ lệ tăng điểm lớn nhất so với 61 tỉnh, thành phố khác. Ngược lại, 12 tỉnh/thành phố có mức giảm sút điểm đáng kể (giảm hơn 5% điểm) so với năm 2019. Điểm của Quảng Ngãi giảm nhiều nhất. Trong số 5 thành phố trực thuộc Trung ương quản lý, Đà Nẵng và Hải Phòng thuộc về nhóm 16 tỉnh đạt điểm thấp nhất ở chỉ số nội dung này. Nội dung thành phần “Mức độ và hiệu quả tương tác với chính quyền địa phương” đóng góp nhiều nhất vào điểm chung của Chỉ số nội dung này. Tiền Giang, Bê;́n Tre, Cà Mau, Đồng Tháp và Bình Dương là 5 tỉnh dẫn đầu ở nội dung thành phần này.
Nội dung thành phần “Giải đáp khiê;́u nại, tố cáo, khúc mắc của người dân” đóng góp ít nhất cho Chỉ số nội dung 3. Sóc Trăng, Hải Phòng, Khánh Hòa, Đà Nẵng và Bình Dương là năm tỉnh, thành phố đạt điểm thấp nhất ở nội dung thành phần này.
Năm tỉnh dẫn đầu nội dung thành phần“Tiê;́p cận dịch vụ tư pháp” gồm: Quảng Bình, Cà Mau, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai và Thừa Thiê;n-Huê;́, mặc dù điểm số vẫn chỉ dao động từ 2,04 đê;́n 2,07 điểm, thấp hơn nhiều so với điểm tuyệt đối 3,33 điểm.
Nội dung thành phần “Giải đáp khiê;́u nại, tố cáo, khúc mắc của người dân” đóng góp ít nhất cho Chỉ số nội dung 3. Sóc Trăng, Hải Phòng, Khánh Hòa, Đà Nẵng và Bình Dương là năm tỉnh, thành phố đạt điểm thấp nhất ở nội dung thành phần này.
Năm tỉnh dẫn đầu nội dung thành phần“Tiê;́p cận dịch vụ tư pháp” gồm: Quảng Bình, Cà Mau, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai và Thừa Thiê;n-Huê;́, mặc dù điểm số vẫn chỉ dao động từ 2,04 đê;́n 2,07 điểm, thấp hơn nhiều so với điểm tuyệt đối 3,33 điểm.
- Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công: Chỉ số nội dung này gồm bốn nội dung thành phần: “Kiểm soát tham nhũng trong chính quyền địa phương”, “Kiểm soát tham nhũng trong cung ứng dịch vụ công”, “Công bằng trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực công” và “Quyê;́t tâm chống tham nhũng”. Chỉ số nội dung này đo lường cảm nhận và trải nghiệm của người dân về hiệu quả phòng, chống tham nhũng của các cấp chính quyền, đồng thời phản ánh mức độ chịu đựng tham nhũng của người dân.
Có tới 18 tỉnh, thành phố có tiê;́n bộ rõ rệt so với kê;́t quả năm 2019. Như nhiều năm trước, Bê;́n Tre tiê;́p tục đứng trong nhóm 16 tỉnh, thành phố đạt điểm cao nhất ở Chỉ số nội dung này. Chỉ có sáu tỉnh có mức sụt giảm điểm đáng kể so với kê;́t quả năm 2019. Trong đó, điểm của Ninh Thuận và Ninh Bình sụt giảm nhiều nhất. Trong năm thành phố trực thuộc Trung ương quản lý, Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh thuộc về nhóm đạt điểm thấp nhất qua hai năm 2019 và 2020.
9 trong 10 địa phương dẫn đầu ở chỉ tiê;u đánh giá hiệu quả kiểm soát sáu loại hành vi tham nhũng ở cán bộ, công chức là các tỉnh miền Trung và phía Nam. Quảng Ninh, Đồng Tháp, Bê;́n Tre, Quảng Trị và Quảng Nam là năm tỉnh dẫn đầu trong ở chỉ tiê;u đo lường mức độ hiệu quả kiểm soát một số hành vi tham nhũng của cán bộ, công chức.
Sáu loại hình hành vi tham nhũng, theo khảo sát PAPI, phổ biê;́n nhất ở Lâm Đồng, Kon Tum, Khánh Hòa, Hải Phòng và Ninh Bình. Ở Quảng Ninh, hiện trạng ‘lót tay’ để có việc làm trong cơ quan nhà nước khá phổ biê;́n. Ở Bê;́n Tre và Đồng Tháp, hiện trạng ‘lót tay’ khi làm giấy phép xây dựng khá phổ biê;́n.
So với kê;́t quả năm 2016, kê;́t quả 2020 cho thấy mối quan hệ thân quen (hiện trạng ‘vị thân’) trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực nhà nước có xu hướng giảm trê;n phạm vi toàn quốc. Rất có thể các cấp chính quyền chú trọng hơn tới công bằng trong tuyển dụng công chức, viê;n chức. Tuy nhiê;n, mối quan hệ thân quen với người có chức, có quyền trong bộ máy chính quyền vẫn được xem là quan trọng hoặc rất quan trọng khi muốn xin vào làm một trong năm vị trí công chức, viê;n chức cấp xã, phường, kể cả ở những tỉnh dẫn đầu ở chỉ tiê;u đánh giá này. Năm 2020, Phú Yê;n, Lai Châu, Khánh Hòa, Sơn La, Điện Biê;n, Lâm Đồng và Quảng Bình là những nơi mối quan hệ thân quen trong tuyển dụng vào khu vực nhà nước phổ biê;́n nhất.
9 trong 10 địa phương dẫn đầu ở chỉ tiê;u đánh giá hiệu quả kiểm soát sáu loại hành vi tham nhũng ở cán bộ, công chức là các tỉnh miền Trung và phía Nam. Quảng Ninh, Đồng Tháp, Bê;́n Tre, Quảng Trị và Quảng Nam là năm tỉnh dẫn đầu trong ở chỉ tiê;u đo lường mức độ hiệu quả kiểm soát một số hành vi tham nhũng của cán bộ, công chức.
Sáu loại hình hành vi tham nhũng, theo khảo sát PAPI, phổ biê;́n nhất ở Lâm Đồng, Kon Tum, Khánh Hòa, Hải Phòng và Ninh Bình. Ở Quảng Ninh, hiện trạng ‘lót tay’ để có việc làm trong cơ quan nhà nước khá phổ biê;́n. Ở Bê;́n Tre và Đồng Tháp, hiện trạng ‘lót tay’ khi làm giấy phép xây dựng khá phổ biê;́n.
So với kê;́t quả năm 2016, kê;́t quả 2020 cho thấy mối quan hệ thân quen (hiện trạng ‘vị thân’) trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực nhà nước có xu hướng giảm trê;n phạm vi toàn quốc. Rất có thể các cấp chính quyền chú trọng hơn tới công bằng trong tuyển dụng công chức, viê;n chức. Tuy nhiê;n, mối quan hệ thân quen với người có chức, có quyền trong bộ máy chính quyền vẫn được xem là quan trọng hoặc rất quan trọng khi muốn xin vào làm một trong năm vị trí công chức, viê;n chức cấp xã, phường, kể cả ở những tỉnh dẫn đầu ở chỉ tiê;u đánh giá này. Năm 2020, Phú Yê;n, Lai Châu, Khánh Hòa, Sơn La, Điện Biê;n, Lâm Đồng và Quảng Bình là những nơi mối quan hệ thân quen trong tuyển dụng vào khu vực nhà nước phổ biê;́n nhất.
- Thủ tục hành chính công: Chỉ số nội dung này đo lường chất lượng cung ứng dịch vụ hành chính công ở những lĩnh vực cần thiê;́t nhất cho đời sống của người dân, bao gồm: (i) dịch vụ chứng thực, xác nhận của chính quyền cơ sở; (ii) dịch vụ cấp giấy phép xây dựng; (iii) dịch vụ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; (iv) dịch vụ hành chính công cấp xã/phường. Qua các chỉ tiê;u đánh giá, các cấp chính quyền có thể đánh giá mức độ chuyê;n nghiệp và khả năng đáp ứng yê;u cầu của người dân đối với dịch vụ hành chính công.
Bốn tỉnh gồm Bắc Ninh, Đồng Tháp, Bình Thuận và Thái Nguyê;n đạt một số tiê;́n bộ ở Chỉ số nội dung này so với năm 2019. Chỉ có hai tỉnh Tiền Giang và Cần Thơ đạt kê;́t quả thấp hơn so với năm 2019. Trong số 5 thành phố trực thuộc trung ương, Hà Nội và Cần Thơ thuộc về nhóm 16 tỉnh đạt điểm thấp nhất.
Phần lớn các tỉnh, thành phố (trừ Hải Phòng, Thái Bình, Hòa Bình và Bắc Ninh) đạt được một số tiê;́n bộ trong cung ứng dịch vụ liê;n quan đê;́n giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân trong năm 2020 so với kê;́t quả năm 2016. Toàn bộ 63 tỉnh, thành phố đạt tiê;́n bộ ở chỉ tiê;u ‘Trả kê;́t quả đúng lịch hẹn’.
Phần lớn các địa phương cải thiện dịch vụ hành chính cấp xã/phường khi so với những năm trước. Chỉ tiê;u có thay đổi tích cực nhất trong năm 2020 so với năm 2016 là công khai mức phí phải nộp. Tuy nhiê;n, năng lực thực hiện thủ tục hành chính cho người dân ở cấp xã/phường vẫn là điểm yê;́u của khoảng 20 tỉnh, thành phố, đặc biệt là ở Khánh Hòa, Lai Châu, Điện Biê;n, Bình Định, Gia Lai và Cần Thơ.
Phần lớn các tỉnh, thành phố (trừ Hải Phòng, Thái Bình, Hòa Bình và Bắc Ninh) đạt được một số tiê;́n bộ trong cung ứng dịch vụ liê;n quan đê;́n giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân trong năm 2020 so với kê;́t quả năm 2016. Toàn bộ 63 tỉnh, thành phố đạt tiê;́n bộ ở chỉ tiê;u ‘Trả kê;́t quả đúng lịch hẹn’.
Phần lớn các địa phương cải thiện dịch vụ hành chính cấp xã/phường khi so với những năm trước. Chỉ tiê;u có thay đổi tích cực nhất trong năm 2020 so với năm 2016 là công khai mức phí phải nộp. Tuy nhiê;n, năng lực thực hiện thủ tục hành chính cho người dân ở cấp xã/phường vẫn là điểm yê;́u của khoảng 20 tỉnh, thành phố, đặc biệt là ở Khánh Hòa, Lai Châu, Điện Biê;n, Bình Định, Gia Lai và Cần Thơ.
- Cung ứng dịch vụ công: Chỉ số này đo lường mức độ hiệu quả cung ứng bốn dịch vụ công căn b???n cho người dân, gồm (i) Y tê;́ công lập, (ii) Giáo dục tiểu học công lập, (iii) Cơ sở hạ tầng căn b???n, và (iv) An ninh, trật tự tại địa bàn khu dân cư. Thông qua khảo sát PAPI, người dân chia sẻ trải nghiệm của mình về mức độ thuận tiện khi sử dụng dịch vụ công, chất lượng và mức độ sẵn có của các dịch vụ công căn b???n ở địa phương.
Chỉ có 4 tỉnh (Bình Định, Khánh Hòa, Kon Tum và Gia Lai) đạt bước tiê;́n đáng kể trong hiệu quả cung ứng dịch vụ công so với kê;́t quả năm 2019. Trong khi đó, 21 tỉnh, thành phố giảm sút đáng kể so với kê;́t quả năm 2019, đặc biệt là Cà Mau, Ninh Thuận, Đồng Nai và Bê;́n Tre.
Phần lớn các tỉnh, thành phố được đánh giá khá ở nội dung thành phần ‘Y tê;́ công lập’, với mức điểm đạt được dao động từ 1,7 điểm (của Lâm Đồng) đê;́n 2,21 điểm (của Đồng Tháp) trê;n thang từ 0,25-2,5 điểm. Ở chỉ tiê;u ‘Chất lượng bệnh viện công tuyê;́n huyện/quận’, hiện trạng thiê;́u giường bệnh vẫn phổ biê;́n ở tất cả 63 tỉnh, thành phố.
Ở chỉ tiê;u ‘Chất lượng trường tiểu học công lập’, có hơn 30 tỉnh, thành phố đạt điểm cao hơn ở tiê;u chí“lớp học là nhà kiê;n cố”, “nhà vệ sinh sạch sẽ”, “có nước sạch để uống ở trường” và “không phải học ca ba”. Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Bắc Kạn, Phú Thọ và Điện Biê;n đạt điểm cao nhất ở chỉ tiê;u này. Hiện trạng giáo viê;n ưu ái học sinh tham gia các lớp học thê;m và sĩ số lớp học trê;n 35 học sinh vẫn là hai vấn đề phổ biê;́n trê;n toàn quốc.
Phần lớn các tỉnh, thành phố được đánh giá khá ở nội dung thành phần‘Cơ sở hạ tầng căn b???n’ ở các tiê;u chí về tiê;́p cận đường xá, điện lưới và thu gom rác thải năm 2020. Điểm trung bình cấp tỉnh dao động từ 1,76 điểm (của Phú Yê;n) đê;́n 2,38 điểm (của Đà Nẵng) trê;n thang đo từ 0,25 đê;́n 2,5 điểm.
Phần lớn các tỉnh đạt điểm trung bình ở nội dung thành phần ‘An ninh, trật tự địa bàn khu dân cư năm 2020. Điểm trung bình cấp tỉnh dao động từ 1,34 điểm (của Cao Bằng) đê;́n 1,63 điểm (của Quảng Ninh) trê;n thang đo từ 0,25 đê;́n 2,5 điểm.
Phần lớn các tỉnh, thành phố được đánh giá khá ở nội dung thành phần ‘Y tê;́ công lập’, với mức điểm đạt được dao động từ 1,7 điểm (của Lâm Đồng) đê;́n 2,21 điểm (của Đồng Tháp) trê;n thang từ 0,25-2,5 điểm. Ở chỉ tiê;u ‘Chất lượng bệnh viện công tuyê;́n huyện/quận’, hiện trạng thiê;́u giường bệnh vẫn phổ biê;́n ở tất cả 63 tỉnh, thành phố.
Ở chỉ tiê;u ‘Chất lượng trường tiểu học công lập’, có hơn 30 tỉnh, thành phố đạt điểm cao hơn ở tiê;u chí“lớp học là nhà kiê;n cố”, “nhà vệ sinh sạch sẽ”, “có nước sạch để uống ở trường” và “không phải học ca ba”. Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Bắc Kạn, Phú Thọ và Điện Biê;n đạt điểm cao nhất ở chỉ tiê;u này. Hiện trạng giáo viê;n ưu ái học sinh tham gia các lớp học thê;m và sĩ số lớp học trê;n 35 học sinh vẫn là hai vấn đề phổ biê;́n trê;n toàn quốc.
Phần lớn các tỉnh, thành phố được đánh giá khá ở nội dung thành phần‘Cơ sở hạ tầng căn b???n’ ở các tiê;u chí về tiê;́p cận đường xá, điện lưới và thu gom rác thải năm 2020. Điểm trung bình cấp tỉnh dao động từ 1,76 điểm (của Phú Yê;n) đê;́n 2,38 điểm (của Đà Nẵng) trê;n thang đo từ 0,25 đê;́n 2,5 điểm.
Phần lớn các tỉnh đạt điểm trung bình ở nội dung thành phần ‘An ninh, trật tự địa bàn khu dân cư năm 2020. Điểm trung bình cấp tỉnh dao động từ 1,34 điểm (của Cao Bằng) đê;́n 1,63 điểm (của Quảng Ninh) trê;n thang đo từ 0,25 đê;́n 2,5 điểm.
- Quản trị môi trường: Chỉ số nội dung này phản ánh ý kiê;́n đánh giá của người dân về chất lượng không khí và chất lượng nguồn nước sinh hoạt nơi cư trú, cũng như sự nghiê;m túc của chính quyền và doanh nghiệp đầu tư ở địa phương trong bảo vệ môi trường. Những chỉ tiê;u đánh giá này giúp các cấp chính quyền hiểu rõ hơn mối quan ngại về vấn đề môi trường của người dân qua thời gian.
Đồng Tháp là tỉnh duy nhất trê;n toàn quốc đạt mức điểm 5,2 trê;n thang đo từ 1 đê;́n 10 điểm ở chỉ số nội dung này. Những ‘vùng trũng’ nơi người dân quan ngại về hiện trạng môi trường là Đồng bằng Sông Hồng và Đông Nam Bộ, nơi có nhiều khu công nghiệp tập trung. Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Đà Nẵng (bốn trong năm thành phố trực thuộc Trung ương quản lý) rơi vào nhóm 16 tỉnh đạt điểm thấp nhất. Các tỉnh phát triển công nghiệp, gồm Bình Dương, Bắc Ninh, Hưng Yê;n, Thái Nguyê;n, Vĩnh Phúc và Lâm Đồng cũng nằm trong nhóm đạt điểm thấp nhất.
11 tỉnh/thành phố cải thiện đáng kể ở Chỉ số nội dung‘Quản trị môi trường’ so với năm 2019. Thái Nguyê;n, Quảng Ngãi, Hòa Bình và Hà Nam tăng ít nhất 10% điểm so với năm 2019. Ngược lại, điểm của 16 tỉnh/thành phố giảm đáng kể. Các tỉnh Bạc Liê;u, Bắc Giang, Khánh Hòa, Lâm Đồng và Bê;́n Tre có mức sụt giảm nhiều nhất (giảm đê;́n 10% điểm so với điểm của năm 2019).
Ở nội dung thành phần “Chất lượng không khí”, Quảng Ninh, Hà Giang, Điện Biê;n, Bắc Kạn và Thanh Hóa đạt điểm cao nhất; Hưng Yê;n, Hà Nam, TP. Hồ Chí Minh, Lâm Đồng, Hà Nội và Phú Thọ đạt điểm thấp nhất.
Ở nội dung thành phần ‘Nghiê;m túc trong bảo vệ môi trường’, Đồng Tháp đạt điểm cao nhất toàn quốc (1,32 điểm), song vẫn cách rất xa mức điểm tối đa (3,33 điểm). Bắc Giang, Lâm Đồng và Hải Phòng chỉ đạt 0,78-0,8 điểm ở nội dung thành phần này.
11 tỉnh/thành phố cải thiện đáng kể ở Chỉ số nội dung‘Quản trị môi trường’ so với năm 2019. Thái Nguyê;n, Quảng Ngãi, Hòa Bình và Hà Nam tăng ít nhất 10% điểm so với năm 2019. Ngược lại, điểm của 16 tỉnh/thành phố giảm đáng kể. Các tỉnh Bạc Liê;u, Bắc Giang, Khánh Hòa, Lâm Đồng và Bê;́n Tre có mức sụt giảm nhiều nhất (giảm đê;́n 10% điểm so với điểm của năm 2019).
Ở nội dung thành phần “Chất lượng không khí”, Quảng Ninh, Hà Giang, Điện Biê;n, Bắc Kạn và Thanh Hóa đạt điểm cao nhất; Hưng Yê;n, Hà Nam, TP. Hồ Chí Minh, Lâm Đồng, Hà Nội và Phú Thọ đạt điểm thấp nhất.
Ở nội dung thành phần ‘Nghiê;m túc trong bảo vệ môi trường’, Đồng Tháp đạt điểm cao nhất toàn quốc (1,32 điểm), song vẫn cách rất xa mức điểm tối đa (3,33 điểm). Bắc Giang, Lâm Đồng và Hải Phòng chỉ đạt 0,78-0,8 điểm ở nội dung thành phần này.
- Quản trị điện tử: Đây là chỉ số nội dung mới từ năm 2018 và tiê;́p tục được bổ sung, sửa đổi trong năm 2020. Chỉ số này đo lường sự tương tác giữa chính quyền với người dân trê;n không gian mạng Internet: Mức độ sẵn có, khả năng sử dụng và khả năng đáp ứng của dịch vụ công trực tuyê;́n.
Tất cả các tỉnh, thành phố đều đạt điểm thấp ở chỉ số nội dung Quản trị điện tử. Các tỉnh đạt điểm thấp nhất đa dạng về điều kiện địa lý, từ các tỉnh đồng bằng (Tiền Giang), miền biển (Khánh Hòa) đê;́n miền núi (Điện Biê;n và Sơn La). Đà Nẵng đạt điểm cao nhất toàn quốc ở chỉ số nội dung Quản trị điện tử, mặc dù chỉ đạt 3,60 điểm trê;n thang đo từ 1 đê;́n 10 điểm.
Bắc Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Kon Tum và Vĩnh Long có mức gia tăng điểm nhiều nhất ở nội dung thành phần‘Sử dụng cổng thông tin điện tử của chính quyền địa phương’ song vẫn ở mức rất khiê;m tốn. Bê;n cạnh đó, trong số 384 người cho biê;́t đã sử dụng cổng‘Cổng dịch vụ công trực tuyê;́n quốc gia’ năm 2020, 53 người ở Hà Nội và 20 người ở Thành phố Hồ Chí Minh, số còn lại đê;́n từ 59 tỉnh thành phố khác, và không ai ở Trà Vinh và Bạc Liê;u đã sử dụng cổng này.
Điểm nội dung thành phần ‘Tiê;́p cận và sử dụng Internet tại địa phương’ của hầu hê;́t các tỉnh, thành phố năm 2020 tăng lê;n so với năm 2019. Song, có khoảng cách lớn giữa tỉ lệ người dân sử dụng Internet và tỉ lệ người dùng cổng thông tin điện tử của chính quyền địa phương. Việc sử dụng cổng thông tin điện tử của chính quyền địa phương cho một số dịch vụ hành chính công không thay đổi qua hai năm. Điểm của các tỉnh, thành phố dao động từ 0,33 (Phú Yê;n) tới 0,49 (Bắc Ninh) trê;n thang đo từ 0,33 đê;́n 3,33 điểm.
Hầu hê;́t các tỉnh, thành phố đạt điểm rất thấp ở nội dung thành phần ‘Phúc đáp của chính quyền địa phương qua cổng thông tin điện tử’, với mức điểm dao động từ 0,33 (Quảng Ngãi và Yê;n Bái) đê;́n 0,58 điểm (Hà Tĩnh) trê;n thang đo từ 0,33 đê;́n 3,33 điểm.
Bắc Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Kon Tum và Vĩnh Long có mức gia tăng điểm nhiều nhất ở nội dung thành phần‘Sử dụng cổng thông tin điện tử của chính quyền địa phương’ song vẫn ở mức rất khiê;m tốn. Bê;n cạnh đó, trong số 384 người cho biê;́t đã sử dụng cổng‘Cổng dịch vụ công trực tuyê;́n quốc gia’ năm 2020, 53 người ở Hà Nội và 20 người ở Thành phố Hồ Chí Minh, số còn lại đê;́n từ 59 tỉnh thành phố khác, và không ai ở Trà Vinh và Bạc Liê;u đã sử dụng cổng này.
Điểm nội dung thành phần ‘Tiê;́p cận và sử dụng Internet tại địa phương’ của hầu hê;́t các tỉnh, thành phố năm 2020 tăng lê;n so với năm 2019. Song, có khoảng cách lớn giữa tỉ lệ người dân sử dụng Internet và tỉ lệ người dùng cổng thông tin điện tử của chính quyền địa phương. Việc sử dụng cổng thông tin điện tử của chính quyền địa phương cho một số dịch vụ hành chính công không thay đổi qua hai năm. Điểm của các tỉnh, thành phố dao động từ 0,33 (Phú Yê;n) tới 0,49 (Bắc Ninh) trê;n thang đo từ 0,33 đê;́n 3,33 điểm.
Hầu hê;́t các tỉnh, thành phố đạt điểm rất thấp ở nội dung thành phần ‘Phúc đáp của chính quyền địa phương qua cổng thông tin điện tử’, với mức điểm dao động từ 0,33 (Quảng Ngãi và Yê;n Bái) đê;́n 0,58 điểm (Hà Tĩnh) trê;n thang đo từ 0,33 đê;́n 3,33 điểm.
Chỉ số tổng hợp PAPI 2020 cấp tỉnh
Chỉ số tổng hợp PAPI đóng vai trò như một ‘tấm gương’ để từng địa phương ‘soi chiê;́u’ chung về hiệu quả công tác điều hành và cung ứng dịch vụ công trong năm qua.
Dưới góc độ địa phương, năm 2020, không có tỉnh, thành phố nào trong số 63 tỉnh, thành phố nằm trong nhóm đạt điểm cao nhất ở cả 8 chỉ số nội dung PAPI. Tuy nhiê;n, điểm đáng chú ý là năm nay, Quảng Ninh thăng hạng 2 bậc, trở thành tỉnh dẫn đầu bảng xê;́p hạng PAPI 2020 với tổng điểm 48,811. Quảng Ninh dẫn đầu cả nước ở 3 tiê;u chí: Công khai, minh bạch trong việc ra quyê;́t định (6,499 điểm); kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (8,286 điểm) và cung ứng dịch vụ công (7,713 điểm). Quảng Ninh cũng nằm trong top đầu cả nước ở tiê;u chí tham gia của người dân ở cấp cơ sở (5,805 điểm), thủ tục hành chính công (7,611 điểm), quản trị môi trường (4,964 điểm) và quản trị điện tử (3,14 điểm). Tỉnh này xê;́p ở nhóm trung bình cao ở tiê;u chí còn lại - Trách nhiệm giải trình với người dân (4,793 điểm).
Xê;́p thứ hai là Đồng Tháp với số điểm 46,961 điểm. Đồng Tháp dẫn đầu cả nước ở tiê;u chí quản trị môi trường với 5,202 điểm.
Vị trí thứ ba thuộc về Thái Nguyê;n với 46,471 điểm. Thái Nguyê;n dẫn đầu cả nước ở các tiê;u chí Tham gia của người dân ở cấp cơ sở (6,216 điểm).
Phần lớn các tỉnh, thành phố trong nhóm đạt điểm cao nhất tập trung ở các vùng Đông Bắc, Bắc Trung Bộ và đồng bằng sông Cửu Long. Các tỉnh trong nhóm thấp nhất tập trung ở các vùng Tây Bắc, Tây Nguyê;n và Duyê;n hải Nam Trung Bộ.
PAPI 2020 cho thấy có sự cải thiện nhỏ ở lĩnh vực‘Tham gia của người dân ở cấp cơ sở’ ở cấp tỉnh tại nhiều địa phương. Tuy nhiê;n, chỉ số nội dung này cũng như hai chỉ số nội dung‘Công khai, minh bạch trong việc ra quyê;́t định ở địa phương’ và‘Cung ứng dịch vụ công’ có sự sụt giảm so với năm 2019 ở nhiều tỉnh, thành phố, khiê;́n điểm tối thiểu của năm 2020 thấp hơn điểm tối thiểu của năm 2019 tương đối nhiều.
Riê;ng điểm chỉ số nội dung ‘Cung ứng dịch vụ công’ cấp tỉnh sụt giảm cả ở điểm cao nhất và điểm thấp nhất so với năm 2019. Điều này đồng nghĩa với việc chính quyền các cấp ở các tỉnh, thành phố không thực hiện đồng đều các chức năng, nhiệm vụ trong thực thi chính sách, cung ứng dịch vụ công cho người dân, dẫn tới khoảng cách hiệu quả hoạt động công vụ ở những lĩnh vực nội dung quan trọng có xu hướng lớn hơn. Nói cách khác, nhiều chính quyền đã‘nóng’ song nhiều chính quyền còn‘lạnh’ trước phản hồi và kỳ vọng của người dân./.
Dưới góc độ địa phương, năm 2020, không có tỉnh, thành phố nào trong số 63 tỉnh, thành phố nằm trong nhóm đạt điểm cao nhất ở cả 8 chỉ số nội dung PAPI. Tuy nhiê;n, điểm đáng chú ý là năm nay, Quảng Ninh thăng hạng 2 bậc, trở thành tỉnh dẫn đầu bảng xê;́p hạng PAPI 2020 với tổng điểm 48,811. Quảng Ninh dẫn đầu cả nước ở 3 tiê;u chí: Công khai, minh bạch trong việc ra quyê;́t định (6,499 điểm); kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (8,286 điểm) và cung ứng dịch vụ công (7,713 điểm). Quảng Ninh cũng nằm trong top đầu cả nước ở tiê;u chí tham gia của người dân ở cấp cơ sở (5,805 điểm), thủ tục hành chính công (7,611 điểm), quản trị môi trường (4,964 điểm) và quản trị điện tử (3,14 điểm). Tỉnh này xê;́p ở nhóm trung bình cao ở tiê;u chí còn lại - Trách nhiệm giải trình với người dân (4,793 điểm).
Xê;́p thứ hai là Đồng Tháp với số điểm 46,961 điểm. Đồng Tháp dẫn đầu cả nước ở tiê;u chí quản trị môi trường với 5,202 điểm.
Vị trí thứ ba thuộc về Thái Nguyê;n với 46,471 điểm. Thái Nguyê;n dẫn đầu cả nước ở các tiê;u chí Tham gia của người dân ở cấp cơ sở (6,216 điểm).
Phần lớn các tỉnh, thành phố trong nhóm đạt điểm cao nhất tập trung ở các vùng Đông Bắc, Bắc Trung Bộ và đồng bằng sông Cửu Long. Các tỉnh trong nhóm thấp nhất tập trung ở các vùng Tây Bắc, Tây Nguyê;n và Duyê;n hải Nam Trung Bộ.
PAPI 2020 cho thấy có sự cải thiện nhỏ ở lĩnh vực‘Tham gia của người dân ở cấp cơ sở’ ở cấp tỉnh tại nhiều địa phương. Tuy nhiê;n, chỉ số nội dung này cũng như hai chỉ số nội dung‘Công khai, minh bạch trong việc ra quyê;́t định ở địa phương’ và‘Cung ứng dịch vụ công’ có sự sụt giảm so với năm 2019 ở nhiều tỉnh, thành phố, khiê;́n điểm tối thiểu của năm 2020 thấp hơn điểm tối thiểu của năm 2019 tương đối nhiều.
Riê;ng điểm chỉ số nội dung ‘Cung ứng dịch vụ công’ cấp tỉnh sụt giảm cả ở điểm cao nhất và điểm thấp nhất so với năm 2019. Điều này đồng nghĩa với việc chính quyền các cấp ở các tỉnh, thành phố không thực hiện đồng đều các chức năng, nhiệm vụ trong thực thi chính sách, cung ứng dịch vụ công cho người dân, dẫn tới khoảng cách hiệu quả hoạt động công vụ ở những lĩnh vực nội dung quan trọng có xu hướng lớn hơn. Nói cách khác, nhiều chính quyền đã‘nóng’ song nhiều chính quyền còn‘lạnh’ trước phản hồi và kỳ vọng của người dân./.
TS. Lương Thanh Hà - ThS. Nguyễn Thị Mai Hương
Học viện Ngân hàng
Trang web giải trí cao và thấp xúc xắc